Al vaker hebben we het op deze website over emoties en de wijze waarop ze zich verklikken in ons lichaam. Daarmee zijn onze emoties van groot belang voor ons welbevinden. Elke emotie heeft een andere favoriete plek in je lichaam om zich te openbaren, alleen we zijn zo druk met ons hoofd bezig, dat we ons hier nauwelijks bewust van zijn.

Negatieve emoties verdwijnen niet door ze te negeren, sterker nog ze gaan zich nestelen op een specifieke plek in ons lichaam met -na verloop van tijd- alle gevolgen van dien. Opgekropte emoties beïnvloeden onze fysieke gezondheid, waarbij ons lichaam het toneel is voor de mentale conflicten die zich binnenin ons afspelen. De impact van emotionele onderdrukking op ons immuunsysteem, onze spijsvertering en ademhaling is groot.

Behalve ‘ons denken’, dat in ons cognitieve brein zetelt, hebben we ook een gevoelskant, welke wordt aangestuurd door ons emotionele brein. Emoties voelen we terug in ons lichaam en niet in ons hoofd, dat is wel duidelijk. Zonder emoties zou het leven saai en kleurloos zijn, emoties geven je het gevoel dat je leeft, dat je bestaat. Maar ze kunnen ons ook danig in de weg zitten en verhinderen dat we logisch nadenken en tot (goede) actie komen.

Juist wanneer we met negatieve emoties geconfronteerd worden, is het goed om deze onder de loep te nemen want ze vertellen je veel over je Zelf. Wat maakt dat je zo emotioneel op iets of iemand reageert?

Als je je realiseert dat je altijd zelf verantwoordelijk bent voor hoe je reageert, zullen anderen geen enkele macht of controle meer over je hebben. In plaats van je boos of bezorgd af te vragen waarom de ander je zo van streek maakt, kun je de situatie als uitnodiging zien om jezelf te verkennen: je innerlijke reacties toe te laten en met een milde blik te observeren. Richt je op zelfinzicht in plaats van anderen de schuld te geven.  Onderzoekers zeggen dat het ‘greep krijgen’ op je emoties voor een groot deel kan bepalen of je succes in het leven hebt of niet.

In de training UJHIJL gaan we met dit gegeven praktisch aan de slag, je zult jezelf door alle oefeningen op verschillende manieren steeds iets beter leren kennen. Vanuit deze kennis, kun je gaan handelen en ingrijpen waar je voorheen passief bleef.

Alvast een oefening

Probeer eens elke dag je gedachten en je gevoelens over een situatie noteren, gedurende een week. Deze dagelijkse gebeurtenissen hoeven niet perse heel groots en ingrijpend te zijn, juist de kleine situaties kunnen veel informatie geven over de wijze waarop jij reageert. Je zult zien dat je na een week observeren, veel meer weet over jezelf en de wijze waarop jij op situaties reageert!

En smaakt dit naar meer? Meld je dan aan voor de gratis mini-training op deze website.

Vrijwel iedereen die de eindevaluatie van het programma "Uit je hoofd, in je lijf" heeft ingevuld, na afloop van het programma, geeft aan: ik ervaar minder stress, want ik ben me veel bewuster van mezelf, wat wél en niet goed is voor mij. Een mooi begin om meer verder te komen in het leven!

Bewustzijn over je lichaam, de emoties die zich daarin laten horen, bewust zijn van hoe hoe je reageert op stressvolle situaties en ook bewust zijn wat goed werkt voor jou om je snel (en duurzaam) weer beter te voelen! Dat is de opbrengst van de training in een notedop. Wij als coaches van het programma, gaan ervan uit dat we onze cliënten een eerste solide basis hebben gegeven, een basis van waaruit ze zelf verder kunnen. Deze basis komt in feite neer op het ontwikkelen van een stuk ‘emotionele intelligentie’. Je bent in staat om je emoties veel beter te herkennen, ervaren, plaatsen en te verwerken, ten gunste van meer balans en meer geluk in je leven.

Wil je bij jezelf checken in hoeverre jij ‘emotionele intelligentie’ als bagage al bij je hebt? Lees dan onderstaand artikel, het is een vrije vertaling uit het Engels, dat eerder verschenen is op de website Success. En kom je er na het lezen achter dat je er qua emotionele intelligentie 'wat bekaaid vanaf komt', dan kunnen wij je misschien op weg helpen ;)

Ik heb emotionele bagage als ik de volgende punten kan herkennen en kan toepassen bij mezelf:

1. Je kunt opmerken en verwoorden als je het mis hebt

Het is veel gemakkelijker in de verdediging te schieten (boos te worden ) of juist schuld en schaamte te ervaren en zo je verantwoordelijkheid te ontlopen. Een emotioneel intelligente reactie komt erop neer dat je niet alleen erkent dat je fout zit, maar dat je bovendien zelf-compassie voelt voor je eigen daden. Niet blijven hangen in schuld, maar jezelf ook kunnen vergeven. Van daaruit kun je de boel weer ‘repareren’.

2. Je bent je bewust van je vooroordelen

We zijn allemaal opgegroeid met vooroordelen en hokjes-denken. Je bent als mens nu eenmaal in een stereotype wereld gesocialiseerd. Maar dat betekent niet dat je dit zo klakkeloos moet blijven aannemen. De mate van zwart-wit denken is wat wijze en ontwikkelde mensen onderscheidt van de rest. Het is daarom belangrijk om je eigen (soms onbewuste) vooroordelen regelmatig te onderzoeken en te zien hoe ze jouw besluiten en acties kunnen beïnvloeden. Hiermee maak je een begin om je ingesleten patronen te veranderen.

3. Je erkent de waarde van je bestaan en gebruikt dit verstandig

Dit punt raakt wat mij betreft aan het ervaren van een stuk dankbaarheid. Het regelmatig beseffen waar je bent geboren, wat je allemaal kunt doen in dit leven en welke positieve invloed je kunt hebben op anderen, maakt dat je bewuster met je leven en je gedrag om gaat.

4. Je brengt afstand tussen voelen en reageren

Door het regelmatig beoefenen van ontspanning, yoga en meditatie word je je steeds meer bewust van jezelf en je reacties op de omgeving. Je leert als het ware een stuk ruimte te plaatsen tussen ‘dat wat je ervaart’ en ‘hoe je je daar vervolgens bij voelt’. Dit betekent dat je niet direct in een emotie hoeft te schieten als iets je overkomt, maar dat je eerst kunt aanschouwen (hee, wat gebeurt er?), alvorens met een milde, zorgvuldigere en vaak productieve reactie te komen.

5. Je laat bewust kwetsbare en lastige gevoelens toe

Ons ego wil ons graag laten zitten in het gebied waar het comfortabel is, waar we ons zeker voelen en waar we controle over hebben. Onbewust negeren of verzetten we ons tegen gevoelens die ons kwetsbaar, onzeker, angstig of onveilig maken. Maar wat mis je allemaal in je leven als je de donkere kant niet durft toe te laten?

Emotioneel intelligente mensen weten dat deze kant erbij hoort en dat wanneer je negatieve gevoelens herkent en erkent als ze zich voordoen, dat ze juist heel veel voor je kunnen doen, dat ze je soms zelfs kracht kunnen geven en dat ze jou op de lange termijn zeker sterker maken!

6. Je hebt mededogen voor jezelf en anderen

Het oordelen is de kern van haat. Het is de brandstof voor ongezonde relaties met onszelf en met anderen. Als je daarentegen leert om mededogen of compassie te voelen voor jezelf en voor anderen, dan kom je steeds dichter bij duurzaam geluk.

7. Je durft hulp te vragen

Het is in onze maatschappen een kracht om onafhankelijk te zijn en vooral op jezelf te vertrouwen. Natuurlijk is het mooi wanneer je een zekere mate onafhankelijkheid in het leven kunt ervaren, maar  vergeet niet dat het vragen en kunnen ontvangen van hulp juist een teken is van moed en kracht.

Bovendien stel je door hulp te vragen, een ander in de gelegenheid om juist weer hulp te kunnen geven. Zo snijdt het mes aan twee kanten.

8. Weten wanneer je moet stoppen en wanneer je moet volhouden

In onze maatschappij worden eigenschappen als volharding, doorzetten en daadkracht als positief gezien. Op zich kan ik het daar best mee eens zijn, maar het gaat ook hier om een balans. Heel vaak laten we ons ego bepalen  hoe we ons moeten gedragen en doen we er soms een schepje bovenop terwijl dit helemaal niet productief meer is. Als je emotioneel intelligent gedrag vertoont, dan laat je zien dat je een situatie altijd vanuit een afstand kunt aanschouwen: soms is het beter om te stoppen met werken, met een relatie, met proberen etc. Erkennen dat een route ten einde is, is een teken van gezonde waarneming.

9. Je beseft: des te meer wij weten, des te minder we eigenlijk weten

Zen leraar Shunryu Suzuki zegt, "In de gedachte van een beginner zijn er vele mogelijkheden, in de gedachte van een expert zijn er maar enkele." Dat geeft aan dat voor diegenen die erin geloven dat zij alle kennis al bezitten, er niet veel ruimte voor nieuwe kennis overblijft. Als je emotionele intelligentie bezit, dan besef je regelmatig dat je een misstap kunt begaan, dat er tijden zijn dat je in een negatieve spiraal verkeert, maar ook: dat je kunt leren van je fouten. Het gaat erom dat je herkent en erkent wat er gebeurt met jou, dat je met regelmaat kijkt naar je eigen aandeel in het geheel en dat je beseft dat je altijd weer opnieuw kunt beginnen!

Een groot gedeelte van de dag ben je bezig met dingen doen. Je lichaam is altijd in beweging en je bent voortdurend aan het plannen, organiseren, oplossen en regelen. Als de ene klus is geklaard, ben je in gedachten alweer bezig met de volgende. En heel lang gaat dit eigenlijk best goed en voel je voldoening aan het einde van de dag. Maar er komt een moment waarop je merkt dat het niet zo soepel meer gaat, dat je het lastig vindt om je te focussen, dat je moe wordt, dat je kribbig bent etc.
Onvrede, vermoeidheid of lichamelijk ongemak, zullen je dwingen om gas terug te nemen, hoe lastig je dit ook vindt, je kunt niet anders.

Wil je werkelijk uit deze cirkel stappen dan is er meer nodig dan alleen gas terugnemen. Ontspanning op dagelijkse basis is hard nodig om ruimte te maken voor jezelf. En ruimte voor jezelf krijg je door ‘even niets’ te doen en je bewust te worden hoe jij je voelt en wat je nodig hebt.

Gedurende de dag heb je voldoende gelegenheid om jezelf weer even in balans te brengen en de kalmte te ervaren. Maar zie je die momenten ook en benut je deze? Het belangrijkste wat je hiervoor nodig hebt, is bewustwording! En juist dát blijft lastig, want als het gedurende de dag heel druk is, vliegt deze voorbij en ervaar je spanning of stijfheid in je lichaam, voordat je het goed en wel beseft.

Het kan helpen om er een gewoonte van te maken om tenminste een keer ’s ochtends en een keer ’s middags jezelf uit je hoofd te halen en jezelf figuurlijk even te ‘thermometeren’: hoe hangt de vlag er op dit moment bij? Wat tref je aan? Kun je misschien even kort een ademhalingsoefening doen om jezelf te resetten?

In dit artikel wil ik graag inzoomen op onze emoties. Emoties zijn een belangrijk onderdeel van ons mens zijn. Zonder emoties –zowel negatief als positief– kunnen we ons leven niet beleven in alle gradaties waarin het zich aan ons voordoet. Emoties geven je het gevoel dat je leeft, dat je bestaat. Met andere woorden, emoties maken het leven, de moeite waard. Zonder emoties zou ons leven saai en kleurloos zijn, want stel je voor dat je geen emoties bezat, dan zou de wereld eigenlijk niet meer dan een aaneenschakeling van gebeurtenissen en feiten zijn. Juist door onze emoties veranderen deze los staande gebeurtenissen in een levende en afwisselende ervaring!!

We ervaren allemaal een grote variëteit aan emoties, van lichte wrok tot grote woede en van vredige kalmte tot opperste staat van geluk. En al die emoties voel je terug in je lichaam. En juist omdat we deze grote verscheidenheid aan emoties kunnen ervaren, verschillen wij van dieren en kunnen wij ons leven écht beleven in alle gradaties die zich voordoen en maakt het ons leven zo interessant.

Er komen altijd dingen in je leven voorbij die iets met je doen, maar hoe jij erop reageert, verschilt van hoe de ander erop reageert. Wat voor de één stressvol is, kan voor de ander juist een uitdaging zijn. En het kan zijn dat je je niet altijd bewust bent van je diepere gevoelens en hoe deze je lichaam, energie en gedachten en relaties beïnvloeden, maar ze zijn altijd in jou aanwezig.

Tot zover is er niets aan de hand. Maar het wordt echter pas een probleem als wij emoties indelen naar: ‘gewenst’ en ‘ongewenst’. Dit zorgt ervoor dat lastige gevoelens als ‘frustratie’, ‘angst’, ‘onzekerheid’ als het even kan vermeden worden of erger, genegeerd, terwijl de fijne gevoelens als ‘geluk’ moeten worden nagejaagd.

En dat is een erfenis uit onze cultuur die al eeuwenlang wordt doorgegeven. We hebben geleerd om te kijken naar emoties als ‘goed’ of ‘slecht’. Dat is inmiddels zo’n automatisme geworden dat we er niet omheen kunnen: we hebben geleerd dat positieve gevoelens (aardig, blij), fijn en goed zijn en dat negatieve gevoelens zoals bijvoorbeeld ‘woede’ eigenlijk ongewenst zijn.

Een belangrijk gevolg van dit onderscheid in ‘gewenst’ of ‘ongewenst’ is dat we negatieve of slechte gevoelens onderdrukken of ontkennen omdat we ze niet mogen of willen hebben. Maar wat richten we dan aan bij onszelf?

Het resultaat is dat de meeste mensen niet goed meer in staat zijn om gevoelens te herkennen en te erkennen omdat we geleerd hebben onszelf te censureren. Het vervelende is echter: emoties laten zich niet wegstoppen en zonder een uitweg naar buiten, slaan ze zich op in je lichaam, waar ze er op een later moment weer uit kunnen komen.