Uit je hoofd, In je lijf
Artikelen
De wereld is een schouwtoneel,
Ieder speelt zijn rol en krijgt zijn deel
Beroemde woorden die al in de 16e eeuw gebruikt werden door niemand minder dan William Shakespeare. En vandaag de dag heeft deze uitspraak nog steeds niets aan waarheid ingeboet. Zeker wanneer je ervan uitgaat dat juist dit inzicht je geluk gaat opleveren.
Natuurlijk heb je als mens geen zeggenschap over datgene wat ons overkomt, maar de wijze waarop je met tegenslagen, life events, kansen of bedreigingen omgaat, kun je voor een groot deel zelf beïnvloeden.
Juist de onverwachte, onzekere omstandigheden dagen ons als mens uit om opnieuw stelling te nemen en ons leven vanuit een ander perspectief te gaan bezien. Niet zelden is de aanleiding van mensen om aan zichzelf te (moeten) werken onplezierig, maar ik zie in mijn trajecten en trainingen dat deze negatieve beginsituatie anders bekeken wordt wanneer de client eenmaal in een andere modus zit. Hij bemerkt dat al gauw hij wel degelijk iets kan doen aan zijn eigen beleving. Het woord ‘regie’ valt dus heel vaak wanneer ik cliënten vraag: wat is er nu anders dan in het begin?
En deze zienswijze laat zich naadloos vergelijken met de favoriete woorden van Shakespeare waar dit artikel mee begon. Wanneer je als mens het gevoel hebt dat je je eigen leven vorm kunt geven, dat je je eigen rol kunt spelen en daarin de regie kunt pakken, dan draagt dat direct bij aan een grote dosis levensgeluk.
Jij bent de hoofdrolspeler in je eigen levensverhaal en als je in staat bent om de regie op te pakken en je eigen verhaal te herschrijven, ervaar je je leven compleet anders dan wanneer je overgeleverd bent aan het lot en daar niets aan kunt veranderen. Het schrijven en vertellen van je eigen levensverhaal is een continu proces, maar het vraagt om extra aanscherping wanneer je omstandigheden minder florissant zijn. Juist dan is het goed om je eigen rol onder de loep te nemen, regie te voeren en desnoods te herschrijven: wat wil je anders gaan doen, hoe moet het verhaal verder gaan, welk plot kun je voor jezelf bedenken?
Ook herinneringen zijn verhalen die verteld worden, gekleurde verhalen weliswaar die voor ieder van ons veel subjectiviteit in zich dragen. Maar we koesteren de mooie verhalen uit het verleden en we dragen ze met ons mee in ons hart. Dus wil je jouw verhaal van de toekomst later ook met warmte meedragen in je hart, begin dan met (her)schrijven hoe jij wilt dat het eruit gaat zien. Durf je levensverhaal bij onheil of onzekerheid dus regelmatig te herzien, zie voor je hoe het verhaal zich gaat ontvouwen en pak de rol die je voor jezelf hebt bedacht. Het zal je meer levensgeluk brengen dan welk materieel bezit dan ook!
Al vaker hebben we het op deze website over emoties en de wijze waarop ze zich verklikken in ons lichaam. Daarmee zijn onze emoties van groot belang voor ons welbevinden. Elke emotie heeft een andere favoriete plek in je lichaam om zich te openbaren, alleen we zijn zo druk met ons hoofd bezig, dat we ons hier nauwelijks bewust van zijn.
Negatieve emoties verdwijnen niet door ze te negeren, sterker nog ze gaan zich nestelen op een specifieke plek in ons lichaam met -na verloop van tijd- alle gevolgen van dien. Opgekropte emoties beïnvloeden onze fysieke gezondheid, waarbij ons lichaam het toneel is voor de mentale conflicten die zich binnenin ons afspelen. De impact van emotionele onderdrukking op ons immuunsysteem, onze spijsvertering en ademhaling is groot.
Behalve ‘ons denken’, dat in ons cognitieve brein zetelt, hebben we ook een gevoelskant, welke wordt aangestuurd door ons emotionele brein. Emoties voelen we terug in ons lichaam en niet in ons hoofd, dat is wel duidelijk. Zonder emoties zou het leven saai en kleurloos zijn, emoties geven je het gevoel dat je leeft, dat je bestaat. Maar ze kunnen ons ook danig in de weg zitten en verhinderen dat we logisch nadenken en tot (goede) actie komen.
Juist wanneer we met negatieve emoties geconfronteerd worden, is het goed om deze onder de loep te nemen want ze vertellen je veel over je Zelf. Wat maakt dat je zo emotioneel op iets of iemand reageert?
Als je je realiseert dat je altijd zelf verantwoordelijk bent voor hoe je reageert, zullen anderen geen enkele macht of controle meer over je hebben. In plaats van je boos of bezorgd af te vragen waarom de ander je zo van streek maakt, kun je de situatie als uitnodiging zien om jezelf te verkennen: je innerlijke reacties toe te laten en met een milde blik te observeren. Richt je op zelfinzicht in plaats van anderen de schuld te geven. Onderzoekers zeggen dat het ‘greep krijgen’ op je emoties voor een groot deel kan bepalen of je succes in het leven hebt of niet.
In de training UJHIJL gaan we met dit gegeven praktisch aan de slag, je zult jezelf door alle oefeningen op verschillende manieren steeds iets beter leren kennen. Vanuit deze kennis, kun je gaan handelen en ingrijpen waar je voorheen passief bleef.
Alvast een oefening
Probeer eens elke dag je gedachten en je gevoelens over een situatie noteren, gedurende een week. Deze dagelijkse gebeurtenissen hoeven niet perse heel groots en ingrijpend te zijn, juist de kleine situaties kunnen veel informatie geven over de wijze waarop jij reageert. Je zult zien dat je na een week observeren, veel meer weet over jezelf en de wijze waarop jij op situaties reageert!
En smaakt dit naar meer? Meld je dan aan voor de gratis mini-training op deze website.
Iedereen is op zoek naar antwoorden op belangrijke levensvragen. Wie ben ik? Waar word ik nou echt blij van? Wat zijn mijn valkuilen? Waar wil ik naar toe in mijn leven? Bij deze vragen wordt er vaak, en deels terecht, gedacht dat de antwoorden te vinden zijn in ons brein. Dat is immers onze fabriek waar zinnige en logische redeneringen vandaan komen.
Ik wil je in dit artikel uitnodigen om verder te kijken dan de output van je brein. Want je bent veel meer dan alleen je denken. De rest van je lichaam kan je ook genoeg signalen geven die je vertellen of je op het goede spoor zit of dat je juist moet stoppen met bepaald gedrag of bepaalde keuzes. Luisteren naar wat je lichaam zegt, kan je veel opleveren.. aan inzichten en misschien ook wel aan tijd.
Luisteren naar je lichaam is niet nieuw. Al reeds 2500 jaar geleden was het in het oosten van deze wereld, gebruikelijk om naar het lichaam te kijken als een fysieke manifestatie van de ziel. De oudst bekende geneeskundige teksten uit China stammen uit de periode tussen de 14e en de 11e eeuw voor Christus ten tijde van de Shang dynastie. De oosterse diagnostiek is de kunst van ‘het zien onder de oppervlakte’ en ‘het waarnemen van het dieperliggende’, ofwel de innerlijke waarheid. Het lichaam vertelt je derhalve niet alleen iets over je gezondheid, maar ook over je welbevinden in het algemeen en niet te vergeten het gedrag dat je laat zien. Kijk eens naar iemands gezicht: hoe is de mond gaan staan, wat spreekt er uit de ogen?
Wanneer wij leren te luisteren naar ons lichaam, dus écht luisteren en de ogen en oren ‘naar binnen richten’, de tijd hiervoor nemen en opmerken wat er speelt, dan verkrijg je informatie die je verder kan helpen op je levenspad. Ik geef een simpel voorbeeld: vorig jaar ontving ik een cliënt in mijn praktijk, een dame van midden veertig die slecht in haar energie zat. Ze was inmiddels uitgevallen en zat thuis. Ze vroeg mij om haar te helpen haar energie weer terug te krijgen en uit te vinden wat haar nu al die jaren tegenwerkte. We stelden diverse lichamelijke klachten vast, maar een opvallende klacht was de enorme jeuk aan haar armen, waar geen enkel medicijn tegen hielp. Gaandeweg het traject verminderde de jeuk en na ongeveer een half jaar was het geheel verdwenen. Mijn cliënt leerde oa. door het Uit je hoofd-programma dat de jeuk haar al die tijd wel degelijk iets te vertellen had. Het ontstond uitsluitend wanneer ze in de uren vóór de jeuk, zichzelf en haar behoeften onderdrukt had, wanneer ze gevoelens van boosheid, frustratie of teleurstelling negeerde. De jeuk was een directe uiting van onderdrukte gevoelens die het lichaam als uitweg kozen.
Het was eigenlijk prachtig om te zien dat haar lichaam direct reageerde als ze in de periode daarvoor onachtzaam was geweest. Van een hekel aan de jeuk, zag ze het na verloop van tijd als een waardevol kompas: waar ben ik vergeten in te grijpen? Wat kan anders?
Het lichaam zou je in dit opzicht wellicht kunnen zien als een soort afvalbak waar gevoelens terecht komen als ze geen andere uitweg kunnen vinden. Het wordt iets poëtischer geïllustreerd in een prachtige uitspraak, waarvan ik de bedenker niet meer kan achterhalen: “emoties die geen uitweg vinden in verdriet, laten alle andere organen wenen.”
Leren luisteren naar je lichaam vraagt echter een geoefend oor, het is niet iets wat je van de ene op de andere dag kunt leren, het vraagt volharding en het vraagt openheid om zonder oordeel te kunnen kijken naar ‘wat zich voordoet’.
Vrijwel iedereen die de eindevaluatie van het programma "Uit je hoofd, in je lijf" heeft ingevuld, na afloop van het programma, geeft aan: ik ervaar minder stress, want ik ben me veel bewuster van mezelf, wat wél en niet goed is voor mij. Een mooi begin om meer verder te komen in het leven!
Bewustzijn over je lichaam, de emoties die zich daarin laten horen, bewust zijn van hoe hoe je reageert op stressvolle situaties en ook bewust zijn wat goed werkt voor jou om je snel (en duurzaam) weer beter te voelen! Dat is de opbrengst van de training in een notedop. Wij als coaches van het programma, gaan ervan uit dat we onze cliënten een eerste solide basis hebben gegeven, een basis van waaruit ze zelf verder kunnen. Deze basis komt in feite neer op het ontwikkelen van een stuk ‘emotionele intelligentie’. Je bent in staat om je emoties veel beter te herkennen, ervaren, plaatsen en te verwerken, ten gunste van meer balans en meer geluk in je leven.
Wil je bij jezelf checken in hoeverre jij ‘emotionele intelligentie’ als bagage al bij je hebt? Lees dan onderstaand artikel, het is een vrije vertaling uit het Engels, dat eerder verschenen is op de website Success. En kom je er na het lezen achter dat je er qua emotionele intelligentie 'wat bekaaid vanaf komt', dan kunnen wij je misschien op weg helpen ;)
Ik heb emotionele bagage als ik de volgende punten kan herkennen en kan toepassen bij mezelf:
1. Je kunt opmerken en verwoorden als je het mis hebt
Het is veel gemakkelijker in de verdediging te schieten (boos te worden ) of juist schuld en schaamte te ervaren en zo je verantwoordelijkheid te ontlopen. Een emotioneel intelligente reactie komt erop neer dat je niet alleen erkent dat je fout zit, maar dat je bovendien zelf-compassie voelt voor je eigen daden. Niet blijven hangen in schuld, maar jezelf ook kunnen vergeven. Van daaruit kun je de boel weer ‘repareren’.
2. Je bent je bewust van je vooroordelen
We zijn allemaal opgegroeid met vooroordelen en hokjes-denken. Je bent als mens nu eenmaal in een stereotype wereld gesocialiseerd. Maar dat betekent niet dat je dit zo klakkeloos moet blijven aannemen. De mate van zwart-wit denken is wat wijze en ontwikkelde mensen onderscheidt van de rest. Het is daarom belangrijk om je eigen (soms onbewuste) vooroordelen regelmatig te onderzoeken en te zien hoe ze jouw besluiten en acties kunnen beïnvloeden. Hiermee maak je een begin om je ingesleten patronen te veranderen.
3. Je erkent de waarde van je bestaan en gebruikt dit verstandig
Dit punt raakt wat mij betreft aan het ervaren van een stuk dankbaarheid. Het regelmatig beseffen waar je bent geboren, wat je allemaal kunt doen in dit leven en welke positieve invloed je kunt hebben op anderen, maakt dat je bewuster met je leven en je gedrag om gaat.
4. Je brengt afstand tussen voelen en reageren
Door het regelmatig beoefenen van ontspanning, yoga en meditatie word je je steeds meer bewust van jezelf en je reacties op de omgeving. Je leert als het ware een stuk ruimte te plaatsen tussen ‘dat wat je ervaart’ en ‘hoe je je daar vervolgens bij voelt’. Dit betekent dat je niet direct in een emotie hoeft te schieten als iets je overkomt, maar dat je eerst kunt aanschouwen (hee, wat gebeurt er?), alvorens met een milde, zorgvuldigere en vaak productieve reactie te komen.
5. Je laat bewust kwetsbare en lastige gevoelens toe
Ons ego wil ons graag laten zitten in het gebied waar het comfortabel is, waar we ons zeker voelen en waar we controle over hebben. Onbewust negeren of verzetten we ons tegen gevoelens die ons kwetsbaar, onzeker, angstig of onveilig maken. Maar wat mis je allemaal in je leven als je de donkere kant niet durft toe te laten?
Emotioneel intelligente mensen weten dat deze kant erbij hoort en dat wanneer je negatieve gevoelens herkent en erkent als ze zich voordoen, dat ze juist heel veel voor je kunnen doen, dat ze je soms zelfs kracht kunnen geven en dat ze jou op de lange termijn zeker sterker maken!
6. Je hebt mededogen voor jezelf en anderen
Het oordelen is de kern van haat. Het is de brandstof voor ongezonde relaties met onszelf en met anderen. Als je daarentegen leert om mededogen of compassie te voelen voor jezelf en voor anderen, dan kom je steeds dichter bij duurzaam geluk.
7. Je durft hulp te vragen
Het is in onze maatschappen een kracht om onafhankelijk te zijn en vooral op jezelf te vertrouwen. Natuurlijk is het mooi wanneer je een zekere mate onafhankelijkheid in het leven kunt ervaren, maar vergeet niet dat het vragen en kunnen ontvangen van hulp juist een teken is van moed en kracht.
Bovendien stel je door hulp te vragen, een ander in de gelegenheid om juist weer hulp te kunnen geven. Zo snijdt het mes aan twee kanten.
8. Weten wanneer je moet stoppen en wanneer je moet volhouden
In onze maatschappij worden eigenschappen als volharding, doorzetten en daadkracht als positief gezien. Op zich kan ik het daar best mee eens zijn, maar het gaat ook hier om een balans. Heel vaak laten we ons ego bepalen hoe we ons moeten gedragen en doen we er soms een schepje bovenop terwijl dit helemaal niet productief meer is. Als je emotioneel intelligent gedrag vertoont, dan laat je zien dat je een situatie altijd vanuit een afstand kunt aanschouwen: soms is het beter om te stoppen met werken, met een relatie, met proberen etc. Erkennen dat een route ten einde is, is een teken van gezonde waarneming.
9. Je beseft: des te meer wij weten, des te minder we eigenlijk weten
Zen leraar Shunryu Suzuki zegt, "In de gedachte van een beginner zijn er vele mogelijkheden, in de gedachte van een expert zijn er maar enkele." Dat geeft aan dat voor diegenen die erin geloven dat zij alle kennis al bezitten, er niet veel ruimte voor nieuwe kennis overblijft. Als je emotionele intelligentie bezit, dan besef je regelmatig dat je een misstap kunt begaan, dat er tijden zijn dat je in een negatieve spiraal verkeert, maar ook: dat je kunt leren van je fouten. Het gaat erom dat je herkent en erkent wat er gebeurt met jou, dat je met regelmaat kijkt naar je eigen aandeel in het geheel en dat je beseft dat je altijd weer opnieuw kunt beginnen!
Bron: Success
Enkele jaren geleden kreeg ik een dvd in handen, met de titel: ‘The serious business of happiness’. De titel leek mij in eerste instantie een vreemde woordkeus: is geluk een serieuze zaak dan?
Deze combinatie van woorden krijgt in het ons huidige tijdperk weer een andere lading. We hebben mondiaal en lokaal steeds vaker te maken te maken met geweldsuitbarstingen als gevolg van verschillen tussen arm en rijk, verschillen in opvattingen en verschillen in geloofsovertuigingen.
Terwijl door voortdurende immigratie de samenstelling van ons land en de landen om ons heen, steeds weer verandert en zal blijven veranderen. We ervaren stress door alles wat er van buiten op ons af komt en velen kiezen voor geweld als uiting van stress.
Soms besef ik mezelf onvoldoende dat ik als individu ook een stukje vrede aan de wereld kan geven. De wereld zoals hij nu is, is immers niet meer dan een optelsom van wie wij allemaal met elkaar zijn. Wij máken de wereld, wij dragen ieder voor zich bij aan vrede en aan conflict.
Ik kan echter alleen iets beteken voor de wereld om mij heen als ik vrede in mezelf ervaar. Dus als ik mijn eigen vrede weet te ontwikkelen, dan kan ik dit doorgeven aan jou en jij geeft het op jouw beurt weer door aan een ander.
Maar is het echt mogelijk om vrede en geluk in mijzelf ontwikkelen, kan ik werkelijk een zaadje van vrede planten en dit laten groeien?
Vele wijze mensen hebben zich hier de afgelopen eeuw over uitgelaten. Zo ook in de dvd “The serious business of happiness”. Waar het in grote lijnen om gaat is dat we onze focus moeten veranderen om geluk in onszelf te vinden. Kijk niet naar buiten, kijk niet naar materie, status, geld en doelen die je wilt bereiken of wat juist niet lukt om te bereiken, maar kijk naar binnen. Wat gaat er om in jou? Praat met jezelf, zorg voor een regelmatige interactie met jezelf.
Kijk dus niet waar je moet komen, maar kijk naar waar je nú staat, wat je nú aan het doen bent en doe dit met 100 procent aandacht. Dat levert steeds een stukje vrede op, niet alleen voor jezelf maar ook voor de ander. Het mooiste cadeau wat je jezelf en een ander immers kunt geven, is oprechte AANDACHT.
Een groot gedeelte van de dag ben je bezig met dingen doen. Je lichaam is altijd in beweging en je bent voortdurend aan het plannen, organiseren, oplossen en regelen. Als de ene klus is geklaard, ben je in gedachten alweer bezig met de volgende. En heel lang gaat dit eigenlijk best goed en voel je voldoening aan het einde van de dag. Maar er komt een moment waarop je merkt dat het niet zo soepel meer gaat, dat je het lastig vindt om je te focussen, dat je moe wordt, dat je kribbig bent etc.
Onvrede, vermoeidheid of lichamelijk ongemak, zullen je dwingen om gas terug te nemen, hoe lastig je dit ook vindt, je kunt niet anders.
Wil je werkelijk uit deze cirkel stappen dan is er meer nodig dan alleen gas terugnemen. Ontspanning op dagelijkse basis is hard nodig om ruimte te maken voor jezelf. En ruimte voor jezelf krijg je door ‘even niets’ te doen en je bewust te worden hoe jij je voelt en wat je nodig hebt.
Gedurende de dag heb je voldoende gelegenheid om jezelf weer even in balans te brengen en de kalmte te ervaren. Maar zie je die momenten ook en benut je deze? Het belangrijkste wat je hiervoor nodig hebt, is bewustwording! En juist dát blijft lastig, want als het gedurende de dag heel druk is, vliegt deze voorbij en ervaar je spanning of stijfheid in je lichaam, voordat je het goed en wel beseft.
Het kan helpen om er een gewoonte van te maken om tenminste een keer ’s ochtends en een keer ’s middags jezelf uit je hoofd te halen en jezelf figuurlijk even te ‘thermometeren’: hoe hangt de vlag er op dit moment bij? Wat tref je aan? Kun je misschien even kort een ademhalingsoefening doen om jezelf te resetten?
Om maar gelijk met de deur in huis te vallen: beide zijn eigenlijk niet van toepassing!
Je emoties kun je niet beheersen, alhoewel het er soms wel op lijkt wanneer je gevoelens onderdrukt of negeert. Maar daarmee zijn ze nog niet weg! Ze zwerven nog steeds in je lichaam en doen daarmee een beroep op je energie en je welbevinden. Andersom: beheersen emoties jou dan? Dat is feitelijk ook niet het geval, want daarmee zou je een speelbal op de golven van je emoties worden en dat lijkt me evenmin plezierig.
De vraag blijft vervolgens: hoe kun je dan het beste met je emoties om gaan, zodat ze vóór je gaan werken en zodat je algehele welbevinden omhoog gaat?
Even een korte inleiding op het thema ‘Emoties en welbevinden’, alvorens ik mijn ervaring met je wil delen..
Een belangrijk uitgangspunt als het gaat om ons welbevinden, is dat al onze emoties deel uitmaken van ons emotionele ervaringsspectrum! Dus niet alleen de positieve emoties horen bij jou, maar ook de negatieve emoties vormen een belangrijk onderdeel van jouw welbevinden!
Emoties voelen soms beangstigend en bedreigend aan, vooral omdat ze zo krachtig kunnen zijn en ons verstand kunnen overheersen. Het lijkt er dan inderdaad op dat je een soort speelbal bent van de golven en zelf niets meer hebt in te brengen. Maar bedenk wel: juist deze kracht maakt emoties tot een schitterend fenomeen! Emoties zijn net als golven van de zee: ze zwellen aan tot zij hun hoogste punt bereiken, waarna ze langzaam weer wegebben. Emoties kennen van nature altijd een begin en ook weer een einde..
Juist wanneer we onze emoties niet willen voelen, wanneer we ze negeren, ze wegduwen of op een andere wijze ons verzetten, dan krijgen ze ook niet de kans om het natuurlijke golfpatroon in gang te zetten. Ze blijven in ons lichaam zitten en gaan daar schade aanrichten. Emoties hebben daarmee een grote invloed op onze gezondheid. Ze brengen tastbare, moleculaire effecten in ons lichaam teweeg en zijn daarmee in staat de natuurlijke balans van de lichaamsfuncties te verstoren of juist te herstellen.
Om terug te komen op mijn eerdere vraag: hoe kun je het beste met je emoties omgaan, zodat ze vóór je gaan werken en zodat je algehele welbevinden omhoog gaat?
Het antwoord ligt in het woord ‘Emotiemanagement’.
Emotiemanagement beschrijft het vermogen om emoties van jezelf (en van anderen) op een doeltreffende wijze te kunnen hanteren. Je gaat emoties als het ware ‘beheren’ (niet verwarren met beheersen!). Het beheren van emoties betekent dat je er zélf verantwoordelijk voor bent en dat je er op een actieve manier mee om kunt gaan. Emotiemanagement is daarmee een essentieel component van emotionele intelligentie.
Maar hoe doe ik dat dan, emotiemanagement toepassen? Om deze vraag te kunnen beantwoorden, moet eerst in kaart worden gebracht hoe emotiemanagement werkt. Emotiemanagement is mogelijk omdat mensen niet alleen kunnen voelen, maar omdat we ook kunnen denken en doen. Die drie onderdelen staan met elkaar in verbinding, zelfs in ‘communicatieve’ zin: zij beïnvloeden elkaar. Sterker: zij kunnen elkaar sturen, intensiveren en toonzetten. Het voelen wordt beïnvloed door het denken; zelfs door het benoemen van een gevoel, kan het gevoel veranderen. Het voelen wordt ook beïnvloed door het doen. Het is bijvoorbeeld mogelijk je kwader te gaan voelen door agressieve gedragingen. Zo ook kan een depressieve stemming, zowel door te redeneren, maar ook door een hangende houding of een slepende tred, worden verstrekt. Dus denken-voelen-doen zijn onderdelen die elkaar beïnvloeden.
En van deze drie componenten kun je ook gebruik maken wanneer je je emoties wil gaan beheren. In de training “Uit je hoofd, in je lijf” hebben we hier een duidelijk stappenplan voor ontwikkeld. Het simpel doorlopen van deze stappen, maakt dat je aan emotiemanagement doet!
Kort gezegd komt het hierop neer. Door emoties bewust te ervaren op het moment dat deze zich voordoen en te erkennen dat ze er (mogen) zijn, gun je jezelf de kans om adequaat te reageren. Wanneer je de emoties vervolgens voor jezelf weet te benoemen, maak je gebruik van je denken en geef je je hoofd ook een rol in dit proces.
Om te voelen, kun je je lichaam als spanningsindicator gebruiken, want emoties melden zich via het lichaam. Maar ook je ademhaling is een belangrijke ‘verklikker’ van emoties die zich voordoen. Als je jezelf aanleert om je ademhaling regelmatig onder de loep te nemen gedurende de dag, merk je sneller verschillen op.
Iedereen kan emotiemanagement leren. In de training gaan we hier uitgebreid op in. Wil je alvast een voorproefje ervaren? Ga dan naar de webshop en bestel de gratis minitraining!
In dit artikel wil ik graag inzoomen op onze emoties. Emoties zijn een belangrijk onderdeel van ons mens zijn. Zonder emoties –zowel negatief als positief– kunnen we ons leven niet beleven in alle gradaties waarin het zich aan ons voordoet. Emoties geven je het gevoel dat je leeft, dat je bestaat. Met andere woorden, emoties maken het leven, de moeite waard. Zonder emoties zou ons leven saai en kleurloos zijn, want stel je voor dat je geen emoties bezat, dan zou de wereld eigenlijk niet meer dan een aaneenschakeling van gebeurtenissen en feiten zijn. Juist door onze emoties veranderen deze los staande gebeurtenissen in een levende en afwisselende ervaring!!
We ervaren allemaal een grote variëteit aan emoties, van lichte wrok tot grote woede en van vredige kalmte tot opperste staat van geluk. En al die emoties voel je terug in je lichaam. En juist omdat we deze grote verscheidenheid aan emoties kunnen ervaren, verschillen wij van dieren en kunnen wij ons leven écht beleven in alle gradaties die zich voordoen en maakt het ons leven zo interessant.
Er komen altijd dingen in je leven voorbij die iets met je doen, maar hoe jij erop reageert, verschilt van hoe de ander erop reageert. Wat voor de één stressvol is, kan voor de ander juist een uitdaging zijn. En het kan zijn dat je je niet altijd bewust bent van je diepere gevoelens en hoe deze je lichaam, energie en gedachten en relaties beïnvloeden, maar ze zijn altijd in jou aanwezig.
Tot zover is er niets aan de hand. Maar het wordt echter pas een probleem als wij emoties indelen naar: ‘gewenst’ en ‘ongewenst’. Dit zorgt ervoor dat lastige gevoelens als ‘frustratie’, ‘angst’, ‘onzekerheid’ als het even kan vermeden worden of erger, genegeerd, terwijl de fijne gevoelens als ‘geluk’ moeten worden nagejaagd.
En dat is een erfenis uit onze cultuur die al eeuwenlang wordt doorgegeven. We hebben geleerd om te kijken naar emoties als ‘goed’ of ‘slecht’. Dat is inmiddels zo’n automatisme geworden dat we er niet omheen kunnen: we hebben geleerd dat positieve gevoelens (aardig, blij), fijn en goed zijn en dat negatieve gevoelens zoals bijvoorbeeld ‘woede’ eigenlijk ongewenst zijn.
Een belangrijk gevolg van dit onderscheid in ‘gewenst’ of ‘ongewenst’ is dat we negatieve of slechte gevoelens onderdrukken of ontkennen omdat we ze niet mogen of willen hebben. Maar wat richten we dan aan bij onszelf?
Het resultaat is dat de meeste mensen niet goed meer in staat zijn om gevoelens te herkennen en te erkennen omdat we geleerd hebben onszelf te censureren. Het vervelende is echter: emoties laten zich niet wegstoppen en zonder een uitweg naar buiten, slaan ze zich op in je lichaam, waar ze er op een later moment weer uit kunnen komen.
Uit onderzoek blijkt dat lichaam en geest veel meer verbonden zijn dan we dachten. Spanning heeft dus direct zijn invloed op je lijf, ook al is het niet altijd direct voelbaar, er gebeurt wel degelijk iets. Hoe kun je dit dan doorbreken als de stressfactoren in je omgeving zelf lastig aan te pakken zijn?
Op basis van de ervaring die ik de afgelopen tien jaar met vele klanten heb mogen opbouwen, blijkt dat twee dingen heel belangrijk zijn: enerzijds het ombuigen van de spanning naar ontspanning, anderzijds het verkrijgen van inzicht in de veroorzakers van spanning.
Het lichaam en de signalen die het afgeeft kunnen daarbij als eerste indicator worden gebruikt. Het is helaas niet zo dat een typisch lichamelijke klacht altijd een zelfde psychisch verband heeft. Iedereen kent namelijk zijn eigen specifieke spanningsophopingen in het lichaam. Waar voor de een prestatiegerelateerde stress tot nek- of schouderklachten leidt, kan het voor de ander juist op de gewrichten slaan.
Je lichaam is dus een perfecte ontvanger om stress te vertalen, alleen wij zijn zo gewend om op te gaan in onze gedachten, dat ons lichaam vaak het onderspit moet delven en we klachten pas in een laat stadium herkennen.
Dus als je iets wilt veranderen, begint dat altijd met het gaan opmerken. Zónder je eerst gewaar te zijn waar je spanning ervaart en hoe dit veroorzaakt zou kunnen zijn, is een ontsapnningsoefening slechts een lapmiddel en blijven je klachten bestaan. Dus als je de stress die ervaart wilt gaan doorbreken, zul je je bewust moeten worden hoe jij reageert. En juist daar ontbreekt het vaak aan zie ik bij mijn klanten!
Als de druk groot is, als je middenin de chaos zit of als je het gevoel hebt geleefd te worden, dan is het nauwelijks mogelijk om naar jezelf te kijken en inzicht te verkrijgen. Rust is het allereerste begin van waaruit iets anders kan gaan groeien: waarneming, observatie en inzicht. Pas wanneer je rust hebt, ontstaat er afstand en alleen met afstand kun je waarnemen. Rust ---> Afstand ---> Waarnemen
Opbeurende emoties zoals waardering, tevredenheid en mededogen, sturen hele andere signalen ons zenuwstelsel in dan gevoelens van spanning en zorg. De positieve emoties zorgen dat ons hart en onze hersenen synchroon lopen, ofwel in harmonie zijn. Het wordt gemakkelijker om helder te denken en verstandige beslissingen te nemen. Maar overkomen positieve emoties ons gewoon of kunnen we er voor kiezen?
Wanneer je in balans bent, ben je in staat je gevoelens te beheersen, bij de tijd te zijn, helder te denken en intuïtief te reageren. Vanuit een gevoel van evenwicht heb je gemakkelijker toegang tot al je vaardigheden: je emotionele kracht, je kennis, je intuïtie, helder denken, coördinatie en concentratie.
Soms kunnen ingesleten beelden of patronen zo verstikkend werken dat ze je positieve gevoelens die je dapper probeert op te wekken, al gauw weer teniet doen. Maar het opmerken en voelen van negatieve emoties en het doorbreken van je gepieker, is het beste recept om chronische negativiteit te lijf te gaan.
Nu je het belang van positieve gevoelens weet en de impact die ze hebben op onze vermogens en veerkracht, kun je ze ook bewust gaan opzoeken. We hebben allemaal het vermogen om de knop voor positiviteit om te zetten.
De komende weken kun je gaan proberen om elke dag een moment van dankbaarheid en waardering te beleven. Experimenteer ermee en sta een moment stil en besef: wat is er goed aan mijn huidige omstandigheden? Wat maakt me blij of vervuld me met dankbaarheid zoals ik hier nu zit of aanwezig ben?