Iedereen is op zoek naar antwoorden op belangrijke levensvragen. Wie ben ik? Waar word ik nou echt blij van? Wat zijn mijn valkuilen? Waar wil ik naar toe in mijn leven? Bij deze vragen wordt er vaak, en deels terecht, gedacht dat de antwoorden te vinden zijn in ons brein. Dat is immers onze fabriek waar zinnige en logische redeneringen vandaan komen.

Ik wil je in dit artikel uitnodigen om verder te kijken dan de output van je brein. Want je bent veel meer dan alleen je denken. De rest van je lichaam kan je ook genoeg signalen geven die je vertellen of je op het goede spoor zit of dat je juist moet stoppen met bepaald gedrag of bepaalde keuzes. Luisteren naar wat je lichaam zegt, kan je veel opleveren.. aan inzichten en misschien ook wel aan tijd.

Luisteren naar je lichaam is niet nieuw. Al reeds 2500 jaar geleden was het in het oosten van deze wereld, gebruikelijk om naar het lichaam te kijken als een fysieke manifestatie van de ziel. De oudst bekende geneeskundige teksten uit China stammen uit de periode tussen de 14e en de 11e eeuw voor Christus ten tijde van de Shang dynastie. De oosterse diagnostiek is de kunst van ‘het zien onder de oppervlakte’ en ‘het waarnemen van het dieperliggende’, ofwel de innerlijke waarheid. Het lichaam vertelt je derhalve niet alleen iets over je gezondheid, maar ook over je welbevinden in het algemeen en niet te vergeten het gedrag dat je laat zien. Kijk eens naar iemands gezicht: hoe is de mond gaan staan, wat spreekt er uit de ogen?

Wanneer wij leren te luisteren naar ons lichaam, dus écht luisteren en de ogen en oren ‘naar binnen richten’, de tijd hiervoor nemen en opmerken wat er speelt, dan verkrijg je informatie die je verder kan helpen op je levenspad. Ik geef een simpel voorbeeld: vorig jaar ontving ik een cliënt in mijn praktijk, een dame van midden veertig die slecht in haar energie zat. Ze was inmiddels uitgevallen en zat thuis. Ze vroeg mij om haar te helpen haar energie weer terug  te krijgen en uit te vinden wat haar nu al die jaren tegenwerkte. We stelden diverse lichamelijke  klachten vast, maar een opvallende klacht was de enorme jeuk aan haar armen, waar geen enkel medicijn tegen hielp. Gaandeweg het traject verminderde de jeuk en na ongeveer een half jaar was het geheel verdwenen. Mijn cliënt leerde oa. door het Uit je hoofd-programma dat de jeuk haar al die tijd wel degelijk iets te vertellen had. Het ontstond uitsluitend wanneer ze in de uren vóór de jeuk, zichzelf en haar behoeften onderdrukt had, wanneer ze gevoelens van boosheid, frustratie of teleurstelling negeerde. De jeuk was een directe uiting van onderdrukte gevoelens die het lichaam als uitweg kozen.

Het was eigenlijk prachtig om te zien dat haar lichaam direct reageerde als ze in de periode daarvoor onachtzaam was geweest. Van een hekel aan de jeuk, zag ze het na verloop van tijd als een waardevol kompas: waar ben ik vergeten in te grijpen? Wat kan anders?

Het lichaam zou je in dit opzicht wellicht kunnen zien als een soort afvalbak waar gevoelens terecht komen als ze geen andere uitweg kunnen vinden. Het wordt iets poëtischer geïllustreerd in een prachtige uitspraak, waarvan ik de bedenker niet meer kan achterhalen: “emoties die geen uitweg vinden in verdriet, laten alle andere organen wenen.”

Leren luisteren naar je lichaam vraagt echter een geoefend oor, het is niet iets wat je van de ene op de andere dag kunt leren, het vraagt volharding en het vraagt openheid om zonder oordeel te kunnen kijken naar ‘wat zich voordoet’.

In het werk van mij en mijn collega-coaches komen we dagelijks in contact met mensen voor wie het lastig is om met stress om te gaan. Mensen bij wie, zoals ze zelf aangeven, problemen zich opstapelen, mensen die vast zitten in patronen en die het lastig vinden om een gevoel van eigenwaarde te voelen.

Wat wij vooral aan hen merken is dat zij allen de behoefte hebben om gevoelens te dempen, uit de weg te gaan of zich ertegen te verzetten. Dat dempen lijkt, zeker voor de korte termijn, nu eenmaal prettig te zijn, want hiermee haal je de scherpte weg van verdriet, boosheid of frustratie. Dus je kiest voor de bekende en vertrouwde weg: dempen van alle narigheid die je ervaart!

Dat kun je doen door jezelf af te leiden, door vooral anderen de schuld te geven, door te gaan piekeren, veel te sporten, door veel tv, films of internet te kijken, altijd maar bezig te blijven, te shoppen, blijven plannen etc. Veel ernstiger wordt het als je jezelf gaat verdoven met drank, drugs, alcohol etc. Elke vorm van verslaving kun je zien als het chronisch en dwangmatig dempen van gevoelens.

Alhoewel sommige mensen zich bewust zijn van hun eigen ontwijkende gedrag, is het overgrote deel van de mensheid zich écht niet een bewust van het feit dat ze steeds maar weglopen voor een heel natuurlijk gegeven, namelijk het voelen van het gevoel!

Laat ik het een klein beetje in perspectief plaatsen; natuurlijk is het oké om gevoelens soms wat te dempen om niet altijd de rauwe pijn te hoeven voelen, dat kan heus geen kwaad. Het helpt ons juist om stabiel te blijven en de scherpe kantjes van het leven af te halen. We kunnen nu eenmaal niet op alle pijnlijke slakken zout gaan leggen… veel te vermoeiend!

Maar aan de andere kant, lijkt het negeren van gevoelens een gewoonte te worden en blijkt het de bron te zijn van veel stressgerelateerde problemen. Want wat zijn dan de gevolgen van deze opgelegde zelfcensuur?

Een eerste belangrijk gevolg is dat dempen leidt tot volledig dempen. Je kunt als mens namelijk niet alleen je negatieve gevoelens dempen. Wanneer je je gevoelens dempt, dan geldt dit voor zowel de negatieve gevoelens, als ook voor de positieve gevoelens. Het lijkt dus in eerste instantie fijn te zijn om niet de bodem van de put te hoeven voelen, maar onthoud dan wel dat je door te dempen ook niet de toppen van geluk kunt ervaren!

Je kunt het zo zien: als je je gevoelens dempt, dan top je jezelf als het ware van boven en van beneden af. Je leeft binnen een door jou zelf opgelegde bandbreedte. Je dient jezelf een soort natuurlijke Prozac toe en leeft op de automatische piloot.

Een volgend, hiermee samenhangend gevolg is dat je door te dempen, een belangrijk deel van jezelf negeert: als het negatieve gevoel er niet mag zijn, corrigeer je eigenlijk je natuurlijke IK. Als je (al dan niet onbewust) tegen jezelf zegt Ik mag dit niet voelen, dan zeg je eigenlijk tegen jezelf: dit deel van mij mag er niet zijn!

Wanneer je deze redenering kunt volgen, dan is het gemakkelijker om te begrijpen dat je door het dempen van gevoelens, je ‘eigen waarden’ wegduwt. Met andere woorden: het ervaren van eigenwaarde lijkt dan een onmogelijke opgave.

Dus laat ik mijn verhaal besluiten met een positieve wending: er is voor iedereen een alternatief beschikbaar, namelijk het wél ervaren van je emoties! En wil je dit nog een stap verder ontwikkelen, dan raad ik je aan om je emoties te gaan managen. Meer daarover vind je bij eerdere artikelen over emoties en emotiemanagement op de site.

Veel mensen die de training Uit je hoofd, in je lijf hebben gevolgd, mailen mij en de coaches en geven hen aan dat ze door gaan op de ingeslagen weg van ‘tijd en ruimte’ voor jezelf maken. Ze kopen boeken over aanverwante onderwerpen, doen met regelmaat een meditatie of ontspanningsoefeningen of kiezen op een andere wijze voor bewustwording en groei.

Als het jou ook aanspreekt om tijd voor jezelf vrij te maken en jezelf te gaan (her)ontdekken dan kun je ervoor kiezen om te gaan mediteren.

Het doel van meditatie is niet, zoals velen denken, om vrij te zijn van gedachten. Het doel is juist om deze op te merken en ze te zien zoals ze zich voordoen. Je gedachten, zijn gewoon gedachten, niets meer en niets minder. Het gaat echter problemen geven als je jezelf vastklampt en verbindt met die gedachten; dan ontstaan er automatisch emoties die steeds sterker worden, die gaan belemmeren en op den duur weer allerlei lichamelijke klachten gaan veroorzaken.

Meditatie is dus in feite niets meer dan je aandacht afhalen van waar je mee ‘bezig’ bent (zowel fysiek als in je hoofd) en deze aandacht juist verplaatsen naar binnen en jeZELF te gaan ervaren. Meditatie heeft daarmee twee belangrijke opbrengsten: het brengt kalmte en het brengt (op termijn) inzicht in jezelf.

Praktisch

Als je gaat mediteren, zul je merken dat het (zeker in het begin) heel lastig is om dit consequent vol te houden en tijd hiervoor vrij te maken. Dat komt omdat het eigenlijk voelt als een nutteloze bezigheid. Je bent aan het niets doen! En dat terwijl er nog zoveel te doen is! En zo zijn er nog heel veel andere redenen om het niet te gaan doen. Maar denk dan eens aan hoe je leven er nu uitziet. Volle dagen, altijd maar bezig zijn, geen tijd voor ontspanning. Is dat wat je werkelijk wilt blijven doen?

De opbrengst van meditatie is echter heel groot en kan alles in je leven veranderen en lichter maken, maar je zult er iets voor moeten doen en in het begin vooral dingen voor moeten laten.

Echter, het internet kan hierbij de helpende hand bieden, zodat het ook jou gaat lukken om jezelf met regelmaat te ontspannen. Via de website van LOoMM, kun je wekelijks meedoen met live ontspanningsoefeningen en meditaties via je computer, tablet of telefoon. Alles wordt opgenomen, dus als je een keer niet kunt, dan hoef je niets te missen. Klik hier om gratis een opname van LOoMM te bekijken en zorg dat je actief aan ontspanning kunt werken!

Om maar gelijk met de deur in huis te vallen: beide zijn eigenlijk niet van toepassing!

Je emoties kun je niet beheersen, alhoewel het er soms wel op lijkt wanneer je gevoelens onderdrukt of negeert. Maar daarmee zijn ze nog niet weg! Ze zwerven nog steeds in je lichaam en doen daarmee een beroep op je energie en je welbevinden. Andersom: beheersen emoties jou dan? Dat is feitelijk ook niet het geval, want daarmee zou je een speelbal op de golven van je emoties worden en dat lijkt me evenmin plezierig.

De vraag blijft vervolgens: hoe kun je dan het beste met je emoties om gaan, zodat ze vóór je gaan werken en zodat je algehele welbevinden omhoog gaat?

Even een korte inleiding op het thema ‘Emoties en welbevinden’, alvorens ik mijn ervaring met je wil delen..

Een belangrijk uitgangspunt als het gaat om ons welbevinden, is dat al onze emoties deel uitmaken van ons emotionele ervaringsspectrum! Dus niet alleen de positieve emoties horen bij jou, maar ook de negatieve emoties vormen een belangrijk onderdeel van jouw welbevinden!

Emoties voelen soms beangstigend en bedreigend aan, vooral omdat ze zo krachtig kunnen zijn en ons verstand kunnen overheersen. Het lijkt er dan inderdaad op dat je een soort speelbal bent van de golven en zelf niets meer hebt in te brengen. Maar bedenk wel: juist deze kracht maakt emoties tot een schitterend fenomeen! Emoties zijn net als golven van de zee: ze zwellen aan tot zij hun hoogste punt bereiken, waarna ze langzaam weer wegebben. Emoties kennen van nature altijd een begin en ook weer een einde..

Juist wanneer we onze emoties niet willen voelen, wanneer we ze negeren, ze wegduwen of op een andere wijze ons verzetten, dan krijgen ze ook niet de kans om het natuurlijke golfpatroon in gang te zetten. Ze blijven in ons lichaam zitten en gaan daar schade aanrichten. Emoties hebben daarmee een grote invloed op onze gezondheid. Ze brengen tastbare, moleculaire effecten in ons lichaam teweeg en zijn daarmee in staat de natuurlijke balans van de lichaamsfuncties te verstoren of juist te herstellen.

Om terug te komen op mijn eerdere vraag: hoe kun je het beste met je emoties omgaan, zodat ze vóór je gaan werken en zodat je algehele welbevinden omhoog gaat?

Het antwoord ligt in het woord ‘Emotiemanagement’.       
Emotiemanagement beschrijft het vermogen om emoties van jezelf (en van anderen) op een doeltreffende wijze te kunnen hanteren. Je gaat emoties als het ware ‘beheren’ (niet verwarren met beheersen!). Het beheren van emoties betekent dat je er zélf verantwoordelijk voor bent en dat je er op een actieve manier mee om kunt gaan. Emotiemanagement is daarmee een essentieel component van emotionele intelligentie.

Maar hoe doe ik dat dan, emotiemanagement toepassen? Om deze vraag te kunnen beantwoorden, moet eerst in kaart worden gebracht hoe emotiemanagement werkt. Emotiemanagement is mogelijk omdat mensen niet alleen kunnen voelen, maar omdat we ook kunnen denken en doen. Die drie onderdelen staan met elkaar in verbinding, zelfs in ‘communicatieve’ zin: zij beïnvloeden elkaar. Sterker: zij kunnen elkaar sturen, intensiveren en toonzetten. Het voelen wordt beïnvloed door het denken; zelfs door het benoemen van een gevoel, kan het gevoel veranderen. Het voelen wordt ook beïnvloed door het doen. Het is bijvoorbeeld mogelijk je kwader te gaan voelen door agressieve gedragingen. Zo ook kan een depressieve stemming, zowel door te redeneren, maar ook door een hangende houding of een slepende tred, worden verstrekt. Dus denken-voelen-doen zijn onderdelen die elkaar beïnvloeden.

En van deze drie componenten kun je ook gebruik maken wanneer je je emoties wil gaan beheren. In de training “Uit je hoofd, in je lijf” hebben we hier een duidelijk stappenplan voor ontwikkeld. Het simpel doorlopen van deze stappen, maakt dat je aan emotiemanagement doet!

Kort gezegd komt het hierop neer. Door emoties bewust te ervaren op het moment dat deze zich voordoen en te erkennen dat ze er (mogen) zijn, gun je jezelf de kans om adequaat te reageren. Wanneer je de emoties vervolgens voor jezelf weet te benoemen, maak je gebruik van je denken en geef je je hoofd ook een rol in dit proces.

Om te voelen, kun je je lichaam als spanningsindicator gebruiken, want emoties melden zich via het lichaam. Maar ook je ademhaling is een belangrijke ‘verklikker’ van emoties die zich voordoen. Als je jezelf aanleert om je ademhaling regelmatig onder de loep te nemen gedurende de dag, merk je sneller verschillen op.

Iedereen kan emotiemanagement leren. In de training gaan we hier uitgebreid op in. Wil je alvast een voorproefje ervaren? Ga dan naar de webshop en bestel de gratis minitraining!