Wat is geluk? En zijn wij in Nederland nou zo veel gelukkiger dan in de landen om ons heen? En zo ja; waar ligt dat dan aan?

Vragen waar onze overheid de laatste jaren ook sterk in geïnteresseerd is, want behalve economische vooruitgang heeft ons land ook baat bij maatschappelijke vooruitgang. Er is een groeiend besef dat naast het bruto binnenlands product (bbp) ook andere indicatoren van belang zijn om te beschrijven hoe het met een land gaat.

Met de geluksmeter van het CBS (zie bijgevoegde link om de test zelf te doen!) kunnen mensen zelf online hun persoonlijke gelukscore berekenen en deze vergelijken met de score van de gemiddelde Nederlander of specifieke bevolkingsgroepen. Hiervoor moeten acht vragen over tevredenheid met bepaalde onderdelen van het leven worden beantwoord. Gemiddeld geeft de Nederlander in 2015 een 7,1 om zijn geluksgevoel uit te drukken. 

Veel economen onderzoeken al jaren naar het verband tussen inkomen en het globaal ervaren gevoel van geluk. De resultaten tonen telkens weer aan dat het inkomensniveau wel degelijk belangrijk is voor de geluksscore, zeker wanneer het inkomen laag is. Maar als mensen hun basisbehoeften weten te vervullen, dan levert meer geld, niet meer geluk op.

Zo blijkt uit Amerikaans onderzoek dat de rijkste Amerikanen uit de top van het bedrijfsleven, nauwelijks meer geluk ervaren dan hun werknemers! Kennelijk gaan andere geluksfactoren dan een rol spelen.

Maar hoe zit het dan met de stelling dat het leven pas bij 40 begint? Of bij 50? Of nog later?

Als je deze stelling en andere vragen voorlegt aan jongeren, dan verwachten zij dat ze minder gelukkig zullen zijn, naarmate ze ouder worden. En als je dezelfde vragen voorlegt aan ouderen, dan herinneren zij zich vooral de gelukkiger tijden van vroeger, maar klopt dat met wat ontwikkelingspsychologen ook aantreffen? Je zou kunnen denken dat door een zwakkere gezondheid, slechter geheugen of verlies van een partner, het geluk met het klimmen der jaren afneemt.

Maar uit onderzoek blijkt dat oudere volwassenen doorgaans gelukkiger zijn dan jongeren, hetgeen ook wel de ‘paradox van het ouder worden’ wordt genoemd. Samen met de leeftijd en ervaring, komt de wijsheid dat je los van je omstandigheden, gewoon gelukkig en tevreden kunt zijn. Deze benadering gaat ervan uit dat we zelf voor ons geluk verantwoordelijk zijn. Een belangrijke voorwaarde daarvoor is -naast een zeker inkomensniveau en  basiselementen als vrienden, veiligheid en gezondheid- het voelen van een stuk ‘autonomie of regie’ in je leven. Het gevoel of idee dat je zélf invloed hebt op de richting die je leven op gaat, maakt dat je vrijheid en geluk ervaart.

Dus mocht jouw geluksscore enigszins tegenvallen en je weet ook dat jouw inkomen en je basisbehoeften daar niet de oorzaak van zijn, richt je dan op andere factoren dan (meer) geld. Zaken als vrijheid, vertrouwen in jezelf en ervaren van regie in je leven, zetten veel zoden aan de dijk als het gaat om ons welbevinden!